İnovasyon gerektiren bir çağda inovasyon yapamayan büyük bir şirket, küçülme ve yokolma tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Peter DRUCKER/Avusturyalı Yönetim Bilimci
Bilim, teknoloji ve eğitimin gelişmesini sağlayacak yeni bilgi ve bulguları elde etmek veya mevcut bilgi ve bulgular ile yeni ürün, malzeme ve araçlar üretmek, süreç ve hizmetler oluşturmak veya var olanları daha da geliştirmek adına yapılan düzenli çalışmalar Ar-Ge olarak tanımlanabilir. Ar-Ge kişinin ve toplumun, kültür ve bilgi birikimini arttırmak ve bu sayede yeni uygulamalara ulaşılabilmesi amacı ile yapılan yaratıcı işleri kapsar. Gelişmiş ülkelerin arasında yer bulabilmek için teknolojiyi geliştirmeye, yenilikçi ürünler üretmeye şiddetle ihtiyaç bulunmaktadır. Adından da anlaşılacağı üzere Ar-ge bir araştırma, bulunmamışı bulma ve devamında bu bilgiyi veya ürünü geliştirme ve yenilemeyi içerir. Ölçme, izleme ve değerlendirme olarak 3 aşamayı, temel araştırma, uygulamalı araştırma ve deneysel geliştirme olarakta üç farklı uygulamayı bünyesinde barındırmaktadır.
İnovasyon daha önce yapılmamış olanı yeni ve değişik bir şey yapmak, farklı, değişik, yeni fikirler geliştirmek ve bunları uygulamaktır. Bu fikirlerin hayat geçirilmesi ile ortaya ürün, hizmet veya iş yapış yöntemlerinin çıkarılması ile bu ürün ve hizmetlerin satılmaya veya iş yapış yöntemlerinin uygulanmaya başlanması ile inovasyon yapılmış olur. İnovasyon yeni fikirlerin ticari bir faydaya dönüştürülmesi, yaratıcılığın ticari ustalıkla birleştirilmesidir. Ürünlerin ve hizmetlerin giderek birbirine benzediği, hızlı bir şekilde metalaştığı ve bir iletişim bombardımanı ile benzerleri arasında tüketiciye sunulması ve ulaştırılması günümüz pazar ekonomisinde önemli olan fark yaratmaktır. Daha da önemli olan inovasyonu sürekli yapabilme ve yaratılan farklılığın çıtasının her seferinde biraz daha yükseltilebilmek, yani inovasyon yeteneğini kazanabilmektir. Bugün ve yarın sürdürülebilir karlılık ve büyümenin yolu inovasyondan geçmektedir. Bir ülkede ne kadar çok inovasyon yapan firma var ise, o ülkenin refahı ve yaşam kalitesi aynı paralelde artar. İyileştirilmiş bir ürün veya süreç, yeni bir pazarlama yöntemi, yeni bir organizasyon yönteminin ortaya konulması işletme içi inovasyon uygulamalarıdır. Çeşitlerini ise sosyal inovasyon, ürün, hizmet, pazarlama inovasyonları ve organizasyonel inovasyon olarak sayabiliriz.
Hizmet sektöründe faaliyet gösteren firmaların en önemli silahı hizmet inovasyonudur. Yeni bir hizmet sunmak veya bir hizmeti farklılaştırmak, firmaların rekabetçi ortamda öne çıkmalarını sağlıyor. Hizmet inovasyonu uzun bir süreç, en az ürün inovasyonu kadar uğraş gerektiriyor. Uygulanması göründüğü kadar kolay olmayan bu inovasyon türü, pek çok firmanın başarısının ardındaki sır. Türkiye’de hizmet inovasyonuna çok güzel örnekler var: Gittigidiyor’dan Yemeksepeti.com’a, Simit Sarayı’ndan, Turkcell Mobil Ödeme’ye kadar pek çok inovasyon, hizmet sektörüne hareket katıyor. Hem hizmet sektörünün ekonomideki ağırlığını biraz daha arttırmak hem de uluslararası rekabette söz sahibi olmak için, hizmette inovasyona biraz daha özen göstermeli ve bu alana yaptığı yatırımları daha sistematik bir şekilde arttırmalıyız.
Sony’nin “walkman”i düzen bozucu inovasyona iyi bir örnektir.
Procter&Gamble’ın diş beyazlatıcı bantları “WhiteStrips”. Diş beyazlatıcı etkisi bilinen hidrojenperoksit uygulanmış bantlar uygulama inovasyonuna iyi bir örnektir
Intel’in yeni bir işlemciyi piyasaya sürmesi ya da sürekli yenilenen cep telefonları ürün inovasyonuna iyi bir örnektir.
Dell firmasının uyguladığı “PC tedarik zinciri” ya da Wal-Mart’ın stok yönetimini bağımsız şirketlere yönettirmesi süreç inovasyonuna iyi bir örnektir.
T-Box. Artık aynılaşmış bir sektörde, sıkıştırılmış paketleme ile hatta paranızın üstünü de pakete ilave etmeleri pazarlama inovasyonuna iyi bir örnektir.
Danimarkalı ilaç üreticisi Novo Nordisk, insülinleriyle tanınan bir şirket.. Artan rekabete yanıt vermek için Stratejisini değiştirip son kullanıcılara yöneldi. Geliştirdiği bir aletle hastaların ilacı rahat ve kolaylıkla kullanabilmelerini sağladı. Hedef kitle inovasyonuna verilebilecek iyi bir örnektir.
Dünyanın her yerinde “hızlı ve standart” yemek olarak bilinen Mc Donald’s 2006’dan itibaren yiyeceklerini ve restoranların dekorasyonunu yeniden yaratmaya başladı. Y Bu yeni yaklaşımda hedef, müşterinin hızlı bir şekilde restoranı terk etmesi değil, burada daha fazla zaman geçirmesi. Bunun için restoranın dekorunda kanepeler, koltuklar, geniş düz ekran televizyonlar kullanılıyor, ayrıca kablosuz internet hizmeti sunuluyor. Vaat yenileme inovasyonuna iyi bir örnektir.
Önemli olan, bu yenilikleri daha sistematik bir hale getirmeli ve hizmet inovasyonu için özel bir politika oluşturmalıyız. Hizmet inovasyonun ele alınış biçimi de en az ürün inovasyonu kadar metodolojik olmalı. Bu sayede ürün inovasyonunun oluşturduğu ekonomik katma değerden kat kat fazlası hizmet inovasyonu ile elde edilebilir. Türkiye gibi hizmet sektöründe rekabet avantajı fazla olan bir ülke için, bu avantajları kullanmanın en önemli yollarından biri hizmet sektöründe yapılacak inovasyonların sayısını ve uygulamasını arttırmak olacaktır.
Sonuç olarak Ar-ge ve inovasyon çalışmalarında hükümetlere, kuruluşlara, topluluklara ve bireylere büyük iş düşmektedir. Bireysel sosyal girişimciler, birkaç bireyden oluşan gruplar, ortak hedefleri olan topluluklar, özel sektör çalışanları ve sivil toplum örgütleri olarak her birimiz üzerimize düşen görevi hakkı ile yerine getirmeyi amaçlamalıyız. Unutmamalıyız ki; kendi teknolojisini geliştiren ülkeler her zaman bağımsız kalacaktır. Gümrük müşavirliği mesleğimizin de bu çalışmaların içinde aktif olarak rol alması gerektiği inancındayım. Meslek mensupları olarak hepimiz konu çalışmalar ile ilgili neler yapmamız gerektiğini ve neler yapabileceğimizi tespit etmeliyiz. Olası ve mevcut çalışmalarımıza bir program çerçevesinde ivme kazandırmalıyız. Devamlı karlılık ve büyümenin, güvenli bir şekilde mesleğimizi üst seviyelere taşımanın yolu da buradan geçmektedir. Bu öngörü doğrultusunda tüm meslek mensuplarına faydalı olabilmesi açısından fikir telakkisinde bulunabilmek, destek verebilmek ve ortak fikir çalışmaları yürütebilmek üzere derneğimizin yeni dönem çalışma komiteleri içerisinde Arge ve İnovasyon komitesi de yer almaktadır. Yetkilendirilmiş yükümlü, 6455 sayılı Torba Kanununun dış ticarete getirmiş olduğu olumlu ve olumsuz yanlarını irdelememiz gerekiyor. Daha iyiye ulaşabilmek adına sonuçları bu komitede paylaşmamız ve mesleğimize yön vermemiz gerektiği kanısındayım. Kariyer mesleği olan gümrük müşavirliğinin gelişim ve refaha giden bu yolda her zaman önde ve başarılı olmasını temenni ediyorum.
Saygılarımla
Murat ŞAHİN
Gümrük Müşaviri
