10.01.2013 tarihli ve 28524 sayılı Resmi gazete’de yayımlanan Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinde, 29.03.2013 tarihli ve 28602 sayılı Resmi gazetede yayımlanan tebliğ ile değişikliğe giderek kıstaslar bir nebzede olsa hafifletilmeye çalışılmıştır. Bu tebliğ ile üretimdeki ISO 27001 koşullarının talep edilmesi kaldırılarak yalnızca dış ticaret ve gümrük işlemlerini kapsayacak şekilde daraltılmıştır. Kısacası bu değişiklik ile bir fabrika için üretim yeri kapsam dışı tutulacak ve denetlemeye tabi olmayacak.
Bu yetkileri kötüye kullanmak isteyecek ticaret erbapları da olacaktır. Bu yüzden güvenlik ve denetime büyük önem verilmelidir. Bu statüde işlemlerin mutlaka gümrük müşavirleri tarafından yapılması gerekir. Çünkü hiç bir ithalatçı, ihracatçı, nakliyeci, depocu ve benzeri firmalar gümrük işlemlerinde bir gümrük müşaviri kadar bilgi ve tecrübeye sahip değildir. Olmasını da beklemek işin doğasına aykırı olacaktır.Bu statü firmalara her ne kadar ayrıcalık ve kolaylık sağlayacaksa da hazırlıklara başlamış /tamamlamış olan bir çok firmanın başvurusunu bekleteceği/beklettiği duyumlarını almaktayım.Uygulama başladıktan sonra artıları ve eksilerini bir keseye koyup tartarak,gözlemlerini tamamlayıp çekinceleri kalmayınca başvurularını yapacaklarını yüksek risk ve yaptırımların altına girmek istemediklerini ifade etmektedirler.
"Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği” semineri 30 Nisan 2013 saat 13:30 'da Dış Ticaret Kompleksi (Yenibosna/İstanbul) Konferans Salonu'nda gerçekleştirildi. Bu semineri sizler için izledim ve değerlendirdim. Öncelikle bu yönetmelik ile ilgili genel tanımlamaları ve bilgileri tekrar birlikte hatırlayalım.
Bundan sonra; Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü: YYS, İzinli Gönderici :İG, İhracatta Yerinde Gümrükleme: İYG, Onaylanmış Kişi Statü Belgesi: OKSB olarak anılacaktır.
YYS’n de ülkeler arası karşılıklı tanıma anlaşmaları yapabilecek düzeye gelindiğinde cereyan edecek olan mutabakatlar esnasında belirlenmiş olan ulusal kriterlerin altında olunmaması gerekmektedir. Aksi takdirde karşılıklı tanıma anlaşmaları yapılamayacaktır. Ciddi anlamda şimdiye kadar ülkemizin önde gelen 26 firması bu statüye sahip olmak için başvuru yapmıştır.
Belirlenen kriterleri sağlayarak bu statüye sahip olan firmalar rekabet gücü kazanacaklardır. Firmaların kurmuş oldukları gümrük işleri departmanında, iç kontrol sürecinde yer almak üzere işinin uzmanı gümrük müşaviri istihdam etmesi önem arz etmektedir. Gümrük Müşavirliği firmaları da YYS’ne sahip firmaların işlemlerini daha dikkatli, özenli ve akademik bir bakış açısı ile gerçekleştirmelidirler.
Çünkü işlemler esnasında gümrük idaresi belge ve fiziki kontrol yapmayıp sonradan kontrol işlemi gerçekleştireceğinden telafisi olmayan hatalara sebebiyet verilebilir.
Biraz da YYS ile ilgili genel bilgi ve uygulamalara, belirlenen hedeflere göz atalım.
Firmalar YYS’ne sahip olduktan sonra İG veya İYG yetkisi almak için başvuru yapabileceklerdir. Fakat YYS ‘ne sahip olmayan firmalar İG sahibi firmalar üzerinden ihracat yapabilecektir. Statü sahibi firmaların beyannamelerine öncelikli kontrol yapılacak. Şimdilik yalnızca 1000 ve 3151 kodlu gümrük rejimlerinden işlem tesis edilecektir. Uygulamalar gözlemlenip ilerleyen zamanda başka gümrük rejimlerde bu statüye dahil edilebilecektir.2013 yılı sonunda bu statünün ithalat işlemlerinde de kullanılması düşünülmektedir. İthalat uygulamalarında ilk aşamada; mavi hatta taşıt üstü işlemi yapılabilecek, istisnalar hariç olmak üzere beyannameya daha az belge eklenecektir. Serbest bölge firmaları şimdilik İYG statüsüne sahip olamayacaklar,sahip oldukları YYS ile daha az kontrol ve öncelikli ihracat uygulamasına tabi tutulacaklardır.İlerleyen zamanda antrepolar ve gümrük müşavirliği firmalarına da bu statünün tanınacağı ifade edilmiştir.
OKSB’nin kaldırılmasının gündemlerinde olmadığını, kendi mecrasında işlemeye devam edeceğini fakat YYS belgesi alan firmanın OKSB’nin iptal edileceğini ilettiler.
Şimdilik yalnızca karayolu ile yapılan çıkışlarda ve deniz veya havayolundan 2.iskele işlemi görecek transit işlemlerinde bu statü kullanılabilecektir.
İYG statüsü ile mühür yetkisi ihracatçıya verilmiş oluyor. Beyanname kırmızı hatta sevk olduğunda eşya muayene için gümrük idaresine gitmeyecek, gümrük memuru eşyayı firma deposunda muayene edecek.
Ekonomi Bakanlığı’nca bu firmalara tanınacak indirimli teminat uygulaması konusunda da çalışmalar yapılmaktadır. Düzenleme sonucu hedeflenen teminat oranı % 1 olarak planlanmaktadır.
İYG sahibi firmalar istedikleri herhangi bir nakliyeci firma ile çalışabilecek fakat parsiyel çıkışlar sadece İG ile yapılabilecektir.
Çıkış işlemleri imalatçının tesisinden yapılacak ise imalatçı firmanın da YYS sahibi olması, imalatçı ve ihracatçı grup firmalarının da ayrı ayrı YYS sahibi olmaları gerekmektedir.
3151 rejime ait çıkışlarda YYS sahibi olan firmanın, YYS sahibi ve İG statüsüne sahip nakliye firması ile çalışması gerekmektedir.
Bilgilerinize sunar, iyi çalışmalar dilerim.
