“Customs (Gümrükler) 2013 Programı”, Avrupa Birliği Programları arasında yer almakta olup, ülkemiz irtibat ve otorite görevi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından sürdürülmektedir. Programın 2008-2013 yıllarını kapsayan 6 yıllık toplam bütçesi 323 milyon Euro’dur.
Programının temel amacı, üye ve aday ülkelerdeki gümrük prosedürlerini olabildiğince standart hale getirmek ve bu standartlar çerçevesinde en iyi uygulamalara ulaşabilmektir.
Söz konusu program daha önce “Customs (Gümrükler) 2002 Programı (1996-2002)” ve “Customs (Gümrükler) 2007 Programı (2003-2007)” adıyla faaliyet göstermiş olup, halihazırda “Customs (Gümrükler) 2013 Programı (2008-2013)” adıyla sürdürülmektedir. Customs (Gümrükler) 2013 Programı, 2013 yılı sonunda sona erecek olmakla birlikte, 2014 yılından itibaren, irtibat görevi katılımcı ülkelerin vergilendirme otoriteleri (ülkemizde Maliye Bakanlığı) tarafından yürütülmekte olan Fiscalis 2013 Programı ile birleşmek suretiyle “FISCUS (FIScalis/CUStoms) 2020 Programı” adı altında faaliyetlerine devam edecektir.
Söz konusu program, Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in 23.05.2007 tarih ve 624/2007/EC sayılı kararları doğrultusunda 2008 yılından itibaren Customs 2013 adı altında devam etmekte olup, Türkiye’nin daha önce imzalanan Mutabakat Zaptı ile Customs 2013 Programına da katılımının devam edebileceği konusunda AB Komisyonu ile mutabık kalınmıştır.
Ülkemizin mezkur programa katılımı, her yıl yenilenen Hibe Anlaşmasının (Grant Agreement) imzalanması ve yıllık katkı payının (158 bin Euro) ödenmesi ile mümkün olabilmektedir. Yıllık katkı payının bir kısmı her yıl azalan oranlarda IPA fonlarından, geri kalan kısmı ise ulusal bütçeden karşılanmaktadır.
Customs 2013 Programı faaliyetlerine ilişkin dosyalar, AB Komisyonu denetimine tabi olup, söz konusu dosyalar AB Komisyonu denetçileri tarafından Ekim 2011’de çok detaylı bir denetime tabi tutulmuştur.
Programın Hedefleri
I. AB'nin mali ve ekonomik çıkarlarının korunması
I.A: AB Gümrük ve diğer mevzuatının basitleştirilmesi, modernleştirilmesi ve uygulanması
I.B: Gümrük mevzuatının doğru ve yeknesak uygulanması ve yöntemlerin standartlaştırılması
I.C: Gümrük idarelerinin kendi aralarında ve diğer kamu ve özel sektör kurumları ile işbirliği
II. Ticaretin kolaylaştırılması, işbirliği ve rekabetçilik
II.A: Karmaşık mevzuatın ticaret erbabı için daha anlaşılır hale getirilmesi
II.B: Gümrük mevzuatının doğru uygulanması için ticaret erbabı ile işbirliği ve AB şirketlerinin rekabetçiliğinin artırılması
II.C: Üye ülkeler ve üçüncü ülkeler arasında ticaretin basitleştirilmesi amacıyla işbirliği
III. Tek Avrupa Gümrük İdaresi
III.A: Halihazırdaki bilgi ve iletişim sistemleri arasındaki birlikte işlerliğini ve 2005 yılından beri sürdürülen güvenlik ve emniyet inisiyatifini geliştirmek.
III.B: Gümrük ve ticaret için kağıtsız ortam kararı, Modernize Gümrük Kodu ve üçüncü ülkelerle yapılmış mevzuatlar, idari ve müşterek anlaşmalar için yeni IT projelerinin hazırlanması ve uygulanması.
III.C: Ortak eğitim yaklaşımı, eğitim altyapısı, elektronik eğitim modülleri ve gümrükle alakalı diğer konuların yönetimi
III.D: Ticaret dünyası ile birlikte çalışarak ve gelecekteki bütün etkinlikler arasında tutarlılığı sağlayarak AB gümrüğünün gelecekteki yönünün belirlenmesi.
IV: AB Vatandaşları ve Ticaret için Güvenlik ve Emniyet Önlemlerinin Güçlendirilmesi
IV.A: Tedarik Zincirinin Güvenliği
IV.B: Gümrük kontrollerinde arttırılmış verimlilik
IV.C: Gerekirse sahada ya da çevrimiçi hızlı destek verebilecek bilimsel gümrük kuvvetlerinin geliştirilmesi.
IV.D: Yasadışı, sınırlandırılmış ve yasaklanmış malların hareketine karşı etkin önlemler uygulayarak toplumun korunması.
V: Genişleme ve Komşu ve 3. Ülkelerle İlişkiler
V.A: Gümrük mevzuatı ve usullerle ilgili bilgi ve deneyimin paylaşımı ve bunların uygulanması
V.B: Birliğin, (potansiyel) aday ülkeler ile doğu ülkeleri ve diğer üçüncü ülkelerin gümrük idareleri arasında deneyim değişimi ve işbirliği
V.C: Komşu ve üçüncü ülkelerle emniyet ve güvenlikle alakalı uluslararası ticaretin yarattığı risklerle olduğu gibi ticaret akışının kolaylaştırılmasında işbirliği
VI: Customs 2013 Programının İşlerliğini Artırmak
VI.A: Customs 2013 Programının Yönetimi
VI.B: İletişim ve Bilgi Paylaşımı kuvvetlerinin geliştirilmesi.
PROGRAM ARAÇLARI
1.Bilgi değişim sistemi ve iletişim
2.İzleme
3.Seminer ve çalış taylar
4.Yönlendirme ve proje grupları
5.Çalışma ziyaretleri
6.Benchmarking
7.Eğitim aktiviteleri
8.Diğer aktiviteler
Gelecek dönemde ise bu aktivitelerin devamı öngörülmekle birlikte, araçların modernleştirilmesi, IT imkânlarından daha fazla oranda yararlanılması, eğitim imkanlarının artırılması ve gümrük idareleri arasında ortak faaliyetlere önem verilmesi amaçlanmaktadır.
Customs 2013 Programı KOMİTE VE ÇALIŞMA GRUPLARI VE BU GRUPLARIN ANA FONKSİYONLARI
1) Customs 2013 Komitesi: Komite üyesi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürüdür. Komite toplantılarına Customs 2013 Programı Ulusal Koordinatörleri tarafından da katılım sağlanmakta olup, ülkemiz Ulusal Koordinatörü Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü AB Dairesi Başkanıdır.
Fonksiyonu: Program faaliyetlerinin görüşülmesi ve Gümrük Politikaları Komisyonuna sunulmak üzere programın her türlü faaliyeti hakkında kararlar alınması
2) Customs 2013 İletişim Grubu
Fonksiyonu: Bu grubun amacı, Gümrük Birliği’nin daha etkin bir şekilde yürütülmesi amacıyla gündeme gelen konuların tartışılması ve iletişim faaliyetlerinde etkili yöntemlerin görüşülmesi.
3) Eğitim Yönlendirme Grubu
Fonksiyonu: Gümrük eğitiminde standartlaşmanın sağlanması ve eğitimin elektronik araçlarla desteklenmesinin sağlanması
4) Çalışma Yöntemleri Grubu
Fonksiyonu: Özellikle gümrük muhafaza ve güvenlik konularında birçok alt çalışma grubunun faaliyetlerinin takibi.
5) Nakit Kontrolleri Grubu
Fonksiyonu: AB’nin sınırlarda gerçekleştirdiği nakit kontrollerinin etkin bir şekilde uygulanması.
6) Gümrük Laboratuarları Grubu
Fonksiyonu: Gümrük laboratuarlarının etkin, verimli ve günümüz ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde çalışmasına yönelik metotların geliştirilmesi.
7) Elektronik Gümrük Grubu
Fonksiyonu: Gümrük işlemlerinde IT uygulamalarının başat öğe haline getirilmesi.
8) Gümrüğün Geleceği Grubu
Fonksiyonu: Gümrük idarelerinin güncel ekonomik, ticari ve güvenlik ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde dizayn edilmesi.
9) Sonuçların Değerlendirilmesi Grubu
Fonksiyonu: Gümrük idarelerinden elde edilen istatistiki bilgilerin yorumlanması
10) Gümrük Tarama Teknolojileri Grubu
Fonksiyonu: Gümrük muhafaza hizmetlerinde kullanılan tarama sistemlerinin geliştirilmesi.
11) Çalışma Ziyaretleri Grubu
Fonksiyonu: Gümrük idareleri çalışanları arasında gerçekleştirilen çalışma ve değişim ziyaretlerinin koordinasyonu.
PROGRAM OTORİTESİ AB VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÖREVLERİ
1) C2013 Programının tüm yönetim ve koordinasyonunu yürütmek, Program kapsamında C2013 Komitesi Üyeliği, C2013 Ülke Koordinatörlüğü ile çalışma grubu üyeliklerini yürütmek ve bu konularda Bakanlıkta gerçekleştirilmesi gereken çalışmaları tespit ve koordine etmek, Bakanlığımızın katılım sağlaması gereken toplantı ve faaliyetleri, ilgili birimi ve katılımcı profilini tespit etmek, Program kapsamında Bakanlık personelinin üye ülkelere çalışma ziyareti gerçekleştirebilmesi için gerekli çalışmaları yapmak ve üye ülkelerden ülkemize gerçekleştirilecek çalışma ziyaretlerinin koordinasyonunu sağlamak,
2) Programın tüm mali hususlarını yürütmek ve program kapsamında yurtdışına gidecek personelin yol, harcırah ve konaklama masraflarına ilişkin çalışmaları yapmak,
3) Program kapsamında tüm üye ülkelerin katılım sağlayacağı seminer ve çalıştaylar düzenlemek
