Atalet; fizikte eylemsizlik ,cisimlerin hareket durumlarını koruma eğilimleridir. Eylemsizlik, hareketsizlik, tembellik olarak tanımlanan bu kelime aslında tam anlamıyla halkımız ve zenginimizin üzerine yapışmıştır.
Günümüzde ekonomide söz sahibi olmak isteyen ülkelerin finansal kaldıraçlarla ülkeleri borç kaosunda bırakmalarının başarılı olmasındaki yegâne neden bu ülkelerdeki girişimcilerin üretim yönlü kalkınma modellerinden vazgeçmesi sağlanarak finansal kumarlarla tatlı karlara alıştırılması ve üretim yapan işletmelerini kapatmaları ya da satmalarını sağlayarak söz konusu ülkeleri birer pazara dönüştürmeleridir.
Yap-satçı bir ekonomiden al-satçı bir ekonomiye geçişte sermayenin sadece belirli tabakanın elinde tutulması orta tabaka dediğimiz bir kitlenin hızla yok oluşu sonucunu doğurmaktadır.
Yap-satçı bir ekonominin sağladığı istihdam, al-satçı bir ekonomide yerini yoğun bir işsizliğe bırakmıştır.
Yap-satçı bir ekonomide kullanılan hammadde, yurt içinde ki kaynaklarında kullanılmasıyla elde edilen ürün yüksek bir katma değer sağlarken al-satçı bir ekonomide değerlendirilemeyen bu hammadde düşük değerlerle el değiştirmekte ve bu ekonomiye kayıp olarak yansımaktadır.
Yap-satçı bir ekonomide Araştırma-Geliştirmeye harcanan pay sürekli artmakta bu da ülkedeki beyaz gömlekliler olarak tabir edilen kesimin ekonomiye desteğini arttırmaktayken, al-satçı bir ekonomide bu durum karşımıza yüksek oranda bir beyin göçü olarak çıkmaktadır.
Yap-satçı bir ekonomide bireylerin ekonomiye katılımının yüksek olması devletin vergi gelirlerini arttırmaktayken, al-satçı bir ekonomide bu katılım düştüğünden vergi gelirlerinde bir azalma olmaktadır.
Yap-satçı bir ekonomide toplumsal huzur ve memnuniyet hissedilir bir şekilde güvenlik harcamalarını azaltırken, al-satçı bir ekonomide bu durum tam tersi bir artış eğilimindedir.
Yap-satçı bir ekonomide maksimum fayda bireyler arasında geniş bir yelpazeye yayıldığından fiyat artışları minimum seviyede olacağından enflasyon düşük yoğunluktadır. Al-satçı bir ekonomide parasal gücün yalnız belirli bir kesimde toplanması hiper enflasyon olarak toplumun sırtına ağır bir yük olarak yüklenmektedir.
Yap-satçı bir ekonomide ticaret canlıdır. Zira ticarette konu mal ve hizmet üretimi tabana yayılmışken al-satçı bir ekonomide bu durum kapalı bir ekonomik yapıya doğru olduğundan yalnızca sermayeyi elinde bulunduranların kendisine yakın olan gruba fayda sağlamasıyla dar bir yapıya hapsedilmiştir.
Yap-satçı bir ekonomide dinamikler her türlü durumda devletin çarklarını sağlam tutarken, al-satçı bir ekonomide bu atalet denen durumu ortaya çıkardığından devletin hareket kabiliyeti zayıftır
Yap-satçı bir ekonomide Devletin sosyal bir kimliğinin olması hukukun bir gereği iken, al-satçı ülkelerde bu durum sadece aşırı uçtaki eğilimleri iktidara getirdiğinden sosyal kimlik kesintiye uğramaktadır.
Günümüzde devletlerin ekonomik büyümeyi sağlıklı tutabilmesi ancak finansal piyasaların oluşturduğu araçları kendi bünyelerinden uzak tutabilmesine bağlı hale gelmiştir.
Çalışmadan kazanmanın, üretmeden ayakta kalabilmenin mümkün olmadığını artık herkes anlamalıdır.
Unutulmamalıdır ki atalet toplumları köleliğe yaklaştırır.
Sabri CAN
Gümrük Müşaviri
