"Bir Devlet ki! Gümrük işlerini, vergilerini, ülkenin ve milletin ihtiyaçlarına göre düzenlemekten alı konulmuştur. Böyle bir devlete elbette bağımsız devlet denemez."

Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Müessesesi

Tarih: 19.04.2012 11:42:00 - Görüntülenme: 2847

Gümrük Müsteşarlığı tarafından 19.01.2008 tarihli ve 26761 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 60 ve 29.05.2008 tarih ve 26890 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliğleri ile Gümrük Müşavirliği İzin Belgesine sahip olanlar arasından bu tebliğ ile belirlenen şartları taşıyanlara, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Belgesi verilmesi ve bu belge sahiplerine yine anılan tebliğlerde belirlenen bir takım tespit işlemlerini Müsteşarlık adına yapılabilme yönünde bir düzenleme yapılmıştır.



Daha sonra 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği'nde 07.10.2009 tarihinde yapılan değişikliklere paralel olarak, 05.05.2011 tarih ve 27925 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği yürürlüğe konularak 1 ve 60 sayılı Tebliğler yürürlükten kaldırılmıştır.



Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Sistemini, bir takım tespit işlemlerinin daha nitelikli ve profesyonel bir anlayışla yapılması amacıyla uygulamaya koymuştur.



Gerek yürürlükten kaldırılan 1 ve 60 Seri No.lu Tebliğler gerekse hala yürürlükte bulunan 2 Seri No.lu Tebliğ ile Gümrük Kanunundaki ekonomik etkili gümrük rejimleri, nihai kullanım ve basitleştirilmiş usul gibi teknik ve özellikli işlemlerinin doğru olarak uygulanmasını sağlamak için bu alandaki bir takım işlemlerin tespit ve kontrolünün, yetki belgesi verilen Gümrük Müşavirleri marifetiyle Bakanlık adına yapılması amaçlanmıştır.



Yetki Belgesi verilmesinin ilk şartı; Gümrük Müşavirliği İzin Belgesini sınavla almış ve en az yedi yıllık bir tecrübeye sahip olmak veya Gümrük teşkilatından ayrılıp ta "Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi" almış olmaktır. Ancak bu şartları sağlayan Gümrük Müşavirlerinin son beş yıl içerisinde, 4458 sayılı Gümrük Kanununun Geçici 6 ncı Maddesi uyarınca kesinleşmiş ve geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası almamış olmaları gerekmektedir.



Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri eliyle yapılan tespit işlemleri ve raporlamalarla ilgili hususlar daha sonraki sayılarda sırasıyla ele alınarak incelenecek ve her bir tespitin uygulanmasında yaşanan sorunlar ile çözüm önerileri ele alınacaktır. Bu nedenle bu ilkyazımızda, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği sisteminin, Gümrük camiası ve Gümrük Müşavirleri açısından genel bir değerlendirmesi yapılacaktır.



Bakanlık bu sistemi uygulamaya koymakla, hem bu tarihe kadar memur eliyle yürütmeye çalıştığı bu tür tespitlerin, daha nitelikli ve profesyonel bir anlayışla yapılmasını sağlamıştır. Şöyle ki; Bu gün içinde bulunulan dış ticaret trafiği dikkate alındığında, gümrük idarelerinde cari işlemleri yapacak personel sıkıntısı had safhada yaşandığından gümrük binası dışına, hatta şehir dışına çıkarak bazı tespitleri memura yaptırmak neredeyse imkansız hale gelmiştir. Bu nedenle bu tür tespitler uzun yıllar ya yapılamamış, ya da eksik yapılmıştır. Geçmişte bu hususta yaşanan sıkıntıları birkaç örnekle hatırlayacak olursak;





  • Gümrük idaresinde görevli personele, gün içerisinde çalıştığı servisteki cari işlemlere ilaveten birden fazla antrepodaki eşya giriş ve çıkışını denetlemek görevi de verilmekteydi. Bu nedenle antrepolara bizzat gidip eşya giriş çıkışı trafiğine hakim olamayan personel, mecburen bu görevini uzaktan idare etmek suretiyle yerine getirebilmekteydi.



  • İşletmeci stok kayıtları ile gümrük idaresi kayıtları birbirini desteklememekte, çoğu kez fiziken antrepoda olmayan eşya sistemde "var" gözükmekte veya bir antrepoda bulunan eşya sistem üzerinde başka bir antrepoda gözükebilmekteydi.



  • Dahilde İşleme Rejimi ve Geçici İthalat Rejimi kapsamında ithali yapılıp ta, yurtta kalma ek süresi talep edilen bir çok eşyanın, tahsis edildikleri yerlerde olup olmadıkları, gerek personel, gerekse bu personeli götürecek araç yetersizliği nedeniyle eşyanın tahsis yerine gidilerek tespit edilememekteydi.



  • Antrepo açma, mevcut antrepoda tadil, genişletme, daraltma, yer ve adres değişikliklerinde, yükümlülerin ibrazı zorunlu evrakı incelemek personel yetersizliğinden çoğu kez mümkün olmamakta, bu nedenle hak sahiplerinin müracaatları çok uzun sürelerde karşılanamamaktaydı.



  • Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği uygulamasına başlandıktan sonra, tüm bu işlemler; bizzat Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri ve yanlarında istihdam ettikleri stajyer personel nezaretinde mevzuata uygun, oto kontrolü ve teyidi pratik sistemle yapılabilir hale gelmiştir.


     


     


    Halihazırda yetkilendirilirmiş Gümrük Müşaviri marifetiyle yapılması gereken iş ve işlemler 19 başlık altında toplanmıştır. Bunlardan;


     


    - İlk dokuz tespit, genel ve öz?el antrepolara ilişkin tespit işlemleri, 


    - İki tespit, geçici ithalat rejimine ilişkin tespit işlemleri, 


    - Bir tespit, gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamında ibra işlemi,


    - Bir tespit, eşyanın öngörülen süre dâhilinde nihai kullanıma tahsis edilip edilmediğine ilişkin işlemleri,


    - Bir tespit, eşyanın nihai kullanıma tahsis edilip edilmediğine ilişkin işlemleri, Bir tespit, dâhilde işleme rejimi kapsamındaki eşyaya verilen izinlerle ilgili süre uzatımlarına esas teşkil edecek işlemleri,


    - Dört tespit, menşe mevzuatına ilişkin tespit işlemleri,


    - Bir tespit, Onaylanmış Kişi Statüsüne ilişkin tespit işlemleri


    Olarak belirlenmiştir.


     


    Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri bu görevi yerine getirirken; devlet adına tespit ve denetleme yaptıklarını, ancak sözleşmenin diğer tarafına karşı da bir sorumlulukları bulunduğunu, mevzuata aykırı iş ve işlem yapması halinde hem devletin hem yükümlünün zarar göreceğini, bu zarardan müteselsilen sorumlu olduklarını bilincinde hizmet yürütmektedirler.


     


    Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın, bu sistemin aksayan yönlerini yeniden düzenlerken; Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin Dernekler kanalıyla ulaştırdığı sorunları dikkate almaları önem arz etmektedir.


     


    Hayata geçirilmesinin üzerinden üç yıl geçmiş olmasına karşın bu sistem Gümrük idarelerinin iş yükünü ciddi oranda hafifletmiştir. En önemlisi; bilgi birikimi, deneyim ve profesyonel bakış gerektiren bu tür özellikli tespit işlemlerinin Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri marifetiyle yapılması, özellikle ekonomik etkili rejimlerin amacına uygun olarak uygulanmasında ciddi katkılar sağlamış bulunmaktadır.


     


    Buna karşın Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği müessesesinin bu işlemlerin ifasında karşılaştığı ciddi sorunlar olduğu da işin bir başka realitesini oluşturmaktadır. Ancak Bakanlığın, bu sistemi daha işlevsel hale getirmek ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin yetki ve sorumluluklarını birbirine uygun olarak yeniden düzenlemek için ciddi çalışmalar içerisinde olduğunu, bilmenin ve bu konuda Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin Dernekler kanalıyla ulaştırdığı sorunları çözme yönündeki gayretlerine şahit olmanın verdiği güvenle, bu sistemin gelecekte daha iyi yerlere geleceğini umut ve temenni etmekteyiz.






Yusuf ÖLÇEN

Gümrük Müşaviri


Son Yüklenen Diğer Haberler