Türk vergi sistemine bakıldığında
çevreci vergiler arasında Motorlu Taşıtlar Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Çevre
Temizlik Vergisi ve Çevre Katkı Payı sayılabilir. Bizim burada ele alacağımız
konu Gümrüklerde ithalatta doğan çevre katkı payının incelenmesi olacaktır.
Çevre Katkı Payı’da çevresel vergiler grubunda yer alabilecek bir kamu gelirini
oluşturmaktadır.
Çevre Kanununa 2872 Göre Çevre
Katkı Payı İthaline izin verilen kontrole tâbi yakıt ve atıkların CIF bedelinin
% 1’ile hurdaların CIF bedelinin % 05’i oranında alınacak miktar; büyükşehir
belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilen su ve kullanılmış
suları uzaklaştırma bedelinin % 1’i Çevre Katkı Payı olarak tahsil
edilmektedir. Çevre kirliliğinin önlenmesi, çevrenin iyileştirilmesi ve çevre
ile ilgili yatırımların desteklenmesi amacıyla yürürlükte olan çevre katkı
payları ilgililerce en geç ertesi ayın on beşine kadar ilgili mal saymanlıkları
hesaplarına aktarılmakta ve bütçeye gelir kaydedilmektedirler.
İthalatta Çevre Katkı Payı
tahsilatı yapılabilmesi için öncelikle eşyamızın Gtip İlgili tebliğlerde yer
alması gerekmektedir. Bu tebliğler Dış Ticarette Standardizasyon Tebliğleri eki
listeler çerçevesinde bahsi geçen Tebliğlerde bir önceki yıla göre yapılan
değişiklikler dikkate alınarak BİLGE sisteminde yükümlünün beyanına göre çevre
katkı payı tahakkuk ettirilecek GTİP listesinde ayrıca yayımlanmaktadır çevre
katkı payı tahsilatı yapılacak eşyalar yazımızın en altında liste halinde
verilmiştir.
Çevre Katkı Payı tahsilatı için
iki durum aynı anda gerçekleşmesi halinde Çevre Katkı payı tahsilatı
yapılacaktır.
Bu durumlar;
1.Metal hurda, Atık, Yakıt kesin
ithalatının söz konusu olması
2.İthal edilen hurdanın Kontrole
tabi olması
Yukarıdaki iki durumun aynı anda gerçekleşmesi halinde ve ayrıca;
1.Çevrenin Korunması Yönünden
Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdaların İthalat Denetimi Tebliği,
2.Çevrenin Korunması Yönünden
Kontrol Altında Tutulan Katı Yakıtların İthalat Denetimi Tebliği ,
3.Çevrenin Korunması Yönünden
Kontrol Altında Tutulan Kimyasalların İthalat Denetimi Tebliği,
4.Çevrenin Korunması Yönünden
Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği ekinde listede bu
eşyaların yer alması durumunda Çevre katkı payı tahsil edilecektir.
Diğer bir yönden ithal edilen hurdanın veya atığın Yukarıda sayılan tebliğ ekinde yer almaması halinde Çevre katkı payı, tahsilatı Gümrükler Genel Müdürlüğü nün 03.02.2011 tarihli 1985 sayılı tasarruflu yazısına istinaden tahsil edilmemesi gerektiği bildirilmiştir.
Dahilde İşleme Rejiminde Çevre Katkı Payı tahsilat durumu
Dahilde işleme Rejimi kapsamında
İkincil işlem görmüş ürünlerin Serbest dolaşıma girişinde Gümrükler Genel
Müdürlüğü 2011/44 sayılı genelgeye göre ;Dahilde işleme rejimi kapsamında asıl
işlem görmüş ürün yanında elde edilen ikincil işlem görmüş ürünlerin serbest
dolaşıma giriş rejimi hükümlerine göre ithali halinde aşağıda belirtilen
hususlar çerçevesinde işlem tesis edilecektir.
a) İthali kontrole tabi yakıt,
atık veya hurda niteliğindeki ikincil işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma
girişinde Çevre Katkı Payının tahsil edilmesi gerekmektedir.
Çevre Katkı Payı tahsilatına konu
mal, Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Yakıtlara Dair Dış
Ticarette Standardizasyon Tebliği (2011/7) Eki listelerde belirtilen yakıtlar
ile Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atık ve Metal Hurdalara
Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliğleri (2021/3, 2021/23) Eki listelerde
belirtilen atık ve hurdalar olarak tanımlanmıştır.(Bakınız yukarıdaki durumlara
göre Hurda eşyaları ve atık eşyaları tebliğ kapsamında değilse Çkp
doğmayacaktır)
Ancak, Dahilde İşleme Rejimi
kapsamında ithal edilen eşya söz konusu Tebliğler ekinde yer alan atık ve metal
hurdalar ise bahse konu eşyanın ithalatı esnasında çevre katkı payı ödenmesi
halinde, söz konusu atık/hurdanın işlenmesi sonucu yine mezkur tebliğler ekinde
yer alan atıklar ve hurdaların ikincil işlem görmüş ürün olarak elde edilmesi
ve bu ürünün serbest dolaşıma girişinde ikinci kez çevre katkı payının
ödenmemesi gerekmektedir. (Bakınız yukarıdaki durumlara göre Hurda eşyaları ve
atık eşyaları tebliğ kapsamında değilse Çkp doğmayacaktır)
Diğer taraftan, ithal edilen
eşyanın yurt içinde işlenmesinden veya herhangi bir işçilik, işleme, kullanım
veya bekleme sonucu atık/metal hurda özelliği kazanması veya bu eşyadan atık ve
metal hurda olarak ikincil işlem görmüş ürün elde edilmesi ve bu ürünün serbest
dolaşıma sokulmak istenilmesi halinde çevre katkı payının tahsil edilmesi
gerekmektedir denilmektedir. (Bakınız yukarıdaki durumlara göre Hurda eşyaları
ve atık eşyaları tebliğ kapsamında değilse Çkp doğmayacaktır)
Bu duruma göre özetlersek Gtip
bazında eşyanın İlgili ürün güvenliği tebliği ekinde yer alması durumunda Her
durumda Çevre katkı payı tahsil edilecektir.İlgili tebliğler ekinde eşyalar yok
ise Çevre katkı payı tahsilatı aranmayacaktır.Sizlere yol göstermesi amacıyla
Çevre katkı payını tabi eşya listelerini aşağıya liste halinde
bırakıyorum.Keyifli okumalar dileriz.
Örnek:1
Enka Galvaniz Sanayi A.Ş
28.02.2021 Tarihinde 8109.30.00.00.12 Gtip yer alan Zirkonyum hurdaları ithalatını serbest
dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmak üzere işleme girmiştir. Çevrenin
Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdaların İthalat Denetimi
Tebliği,ekinde 8109.30.00.00.12 Gtip tanımında eşya olmadığı için ithalatında
Çevre Katkı Payı tahsilatı aranmayacaktır.
Örnek:2
İskenderun Hurda Sanayi A.Ş 28.02.2021 Tarihinde 4707 tarife pozisyonunda yer alan Geri kazanım amaçlı kağıt veya karton döküntü, kırpıntı ve hurdaları ithalatı yapmak istemektedir. Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliğine göre 4707 kontrol kapsamında olduğu için 2872 sayılı Çevre Kanunun 18 inci maddesine göre;İthaline izin verilen atıkların CIF bedelinin %1'i oranında alınacak miktar ÇEVRE KATKI PAYI olarak tahsil edilir. Çevre katkı payının yatırıldığına dair belgenin beyannameye eklenmesi ve gümrük idaresine ibraz edilmesi zorunludur.
Örnek.3
6310.90.00.00.11 Tarife Lisanı
Kullanılmış veya yeni paçavralar, sicim, ip ve halat döküntüleri ve dokumaya
elverişli maddelerden sicim, ip ve halattan kullanılmış eşya:
-Diğerleri
--Terzihanelerde ve hazır giyim
atölyelerinde oluşan kırpıntılar
iplik giriş - kumaş çıkışlarında ikincil işlem görmüş ürünlerde kullanılan Gtip olarak geçer ÇKP ye ilişkin listede bulunmaktadır. CIF % 1 ÇKP ödenmektedir.
Örnek.4
5601.30.00.00.11 Tarife Lisanı
Dokumaya elverişli maddelerden
vatka ve vatkadan mamul eşya; uzunluğu 5 mm. yi geçmeyen dokumaya elverişli
lifler (kırpıntılar), dokumaya elverişli maddelerin toz ve tarazları:
-Dokumaya elverişli maddelerin
kırpıntı, toz ve tarazları
--Dokumaya elverişli sentetik
veya suni maddelerden olanlar
ham kumaş giriş - boyalı kumaş
çıkışlarında ikincil işlem görmüş ürünlerde kullanılan gtiptir. ÇKP ye ilişkin
listelerde bulunmamaktadır. ÇKP tahsil edilmemesi gerekmektedir. Bu gibi
işlemlerin Gümrük Müşaviriniz tarafından belirlenmesi gerekli olup duruma göre
çevre katkı payı çıkacağı tahsili yapılabilir.Yazımızın sonuna gelirken
Gümrüklü günler esenlikler dileriz.
ERKAN ATEŞ
GÜMRÜK MÜŞAVİRİ
